επιχείρηση Πανδώρα, επιχείρηση Piñata και νόμος Φίμωτρο
16 Δεκεμβρίου 2014, ξημερώματα. Στο πλαίσιο συντονισμένης κατασταλτικής επιχείρησης με το όνομα Πανδώρα, η αστυνομία εισβάλλει σε 11 σπίτια αναρχικών σε Βαρκελώνη και Μαδρίτη, στα αναρχικά στέκια Ateneu Anarquista de Poble Sec και Ateneu Llibertari de Palomar, καθώς επίσης και στο κατηλειμμένο για πάνω από 25 χρόνια κοινωνικό κέντρο Kasa de la Montanya που αποτελεί σημείο αναφοράς για το ελευθεριακό κίνημα της Ισπανίας. Πρόκειται για άκρως θεαματική επιχείρηση με εκατοντάδες πάνοπλους μπάτσους όλων των ειδών, ακόμα και ελικόπτερα της αστυνομίας που έχουν διαρκώς στραμμένους τους προβολείς τους στην κατάληψη –εικόνα που από νωρίς τα καθεστωτικά ΜΜΕ δεν παραλείπουν να μεταδώσουν.
Ύστερα από πολύωρες έρευνες προφυλακίζονται 7 σύντροφοι και συντρόφισσες, ενώ 4 αφήνονται ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους. Στο μεταξύ, η αστυνομία έχει κατασχέσει σχεδόν ό,τι υπήρχε μέσα στα στέκια και την κατάληψη, που μεταξύ άλλων είναι κινητά, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, σκληροί δίσκοι, σημειωματάρια, έντυπο υλικό, βιβλία, εργαλεία για οικοδομικές εργασίες, ακόμα και χρήματα. Άμεσα αυθόρμητες πορείες αλληλεγγύης πραγματοποιούνται σε πόλεις της Ισπανίας, πολλές από τις οποίες εξελίσσονται σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής. Αργά την ίδια ημέρα ανακοινώνεται στους 7 συντρόφους ότι αντιμετωπίζουν την κατηγορία της «τρομοκρατίας» ενώ αφίσες, φυλλάδια και βιβλία με αναρχικό περιεχόμενο φιγουράρουν στην τηλεόραση ως «αποδεικτικά στοιχεία ενοχής». Όλοι οι συλληφθέντες αρνούνται την οποιαδήποτε συμμετοχή τους σε τρομοκρατική οργάνωση.
Τρεις ημέρες αργότερα οι συλληφθέντες μεταφέρονται στη Μαδρίτη και συγκεκριμένα στην Audiencia Nacional, ένα ειδικό δικαστήριο ρόλος του οποίου είναι να δικάζει σοβαρές υποθέσεις τρομοκρατίας και παραβίασης της Δημόσιας Τάξης και η ιστορία του πηγαίνει πίσω στα χρόνια του Φράνκο. Πλέον, οι κατηγορίες αναβαθμίζονται: σύσταση, προώθηση, διεύθυνση και συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, καθώς και κατοχή-φύλαξη εκρηκτικών υλών. Επιπλέον τους αποδίδεται κατηγορία για τέλεση διάφορων εμπρηστικών επιθέσεων ανά την ισπανική επικράτεια. Σημειώνεται πως η ισπανική νομοθεσία ορίζει για τέτοιες υποθέσεις «τρομοκρατίας» μυστικές τις δικογραφίες, με αποτέλεσμα οι δικηγόροι των κατηγορούμενων να μην έχουν πρόσβαση σε περισσότερα στοιχεία και λεπτομέρειες μέχρι το δικαστήριο. Τελικά, ένα μήνα αργότερα οι 7 αναρχικοί αφήνονται ελεύθεροι αφού καταβάλλουν εγγυήσεις ύψους 22.000 ευρώ.
Η επιχείρηση Πανδώρα δεν ξέσπασε σαν κεραυνός εν αιθρία. Οι απελευθερωτικές και εξεγερσιακές δυνατότητες που έχουν αναπτύξει πολιτικά και κοινωνικά κινήματα της Ισπανίας τα τελευταία χρόνια της «λιτότητας», βρίσκονται διαρκώς στο στόχαστρο των δυνάμεων του άλλου κόσμου, του κόσμου του συντηρητισμού, του εκφασισμού, της αντι-εξέγερσης. Η πόλωση αυτή έχει διαμορφώσει έντονα κοινωνικά χαρακτηριστικά, αφού τα κυβερνητικά προγράμματα των «οικονομικών μεταρρυθμίσεων» δεν κατέχουν τις απαραίτητες κοινωνικές συναινέσεις για την ομαλή εφαρμογή τους. Η τελευταία τετραετία στην Ισπανία μετρά πολλές διαδηλώσεις, πολλά οδοφράγματα, πολλές απεργίες, πολλά κινήματα κοινωνικής ανυπακοής –άλλα ριζοσπαστικά άλλα λιγότερο.
Όλα αυτά ήρθε να διακόψει μια και καλή ένα καινούριο σύνολο νομοθετημάτων που τροποποιεί τον ισπανικό Ποινικό Κώδικα βαθαίνοντας την περιστολή των ατομικών και συλλογικοποιημένων ελευθεριών. Μάλιστα, η ψήφισή στο ισπανικό κοινοβούλιο έγινε λίγες μόλις ημέρες πριν την Πανδώρα, ουσιαστικά κατοχυρώνοντάς τη νομικά. Ο λόγος για τον Περιοριστικό Νόμο για την Ασφάλεια του Πολίτη, ή όπως έχει επικρατήσει Νόμος Φίμωτρο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νόμο (και πάντα στο όνομα της ασφάλειας) απαγορεύεται η φωτογράφηση ή ηχογράφηση αστυνομικών, η λεκτική ανυπακοή στην αστυνομία, η διαδήλωση-καθιστική διαμαρτυρία σε δημόσιο χώρο χωρίς επίσημη άδεια, η πραγματοποίηση συνελεύσεων σε δημόσιο χώρο, η κάλυψη των χαρακτηριστικών με κουκούλα σε (αδειοδοτημένες, φυσικά) διαδηλώσεις, η απλή παρουσία σε έναν κατειλημμένο χώρο, ακόμα και η οποιαδήποτε δημόσια συνάθροιση έξω από το ισπανικό κοινοβούλιο.
Επιπρόσθετα, το ισπανικό κράτος προσπαθεί να αναχαιτίσει κινήματα που καταλαμβάνουν συμβολικά τράπεζες και δημόσιους οργανισμούς με μεγάλη μαζικότητα (PAH και yayoflautas αντίστοιχα)· με ειδική διάταξη του νόμου απαγορεύονται οι (συμβολικές και μη) καταλήψεις, ενώ με πρόστιμα που κυμαίνονται από 600 έως 30.000 ευρώ απειλούνται οι διοργανωτές-υποκινητές τέτοιων κινήσεων-διαμαρτυριών-διαδηλώσεων. Στον ίδιο νόμο περιλαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού μεταναστών που διασχίζουν τα σύνορα των ισπανικών θυλάκων Θέουτα και Μελίγια (παράλιες πόλεις που αποτελούν έδαφος του ισπανικού κράτους και βρίσκονται απέναντι από το Γιβραλτάρ) στη Βόρεια Αφρική: οι ισπανικές αρχές πλέον και επίσημα θα απελαύνουν άμεσα στη χώρα καταγωγής (και όχι προέλευσης) όλους τους μετανάστες που εισέρχονται παράνομα.
Στην Ισπανία, όπως και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, διαμορφώνεται μια νέα κατασταλτική πραγματικότητα. Η φτωχοποίηση δίχως όρια του πληθυσμού, η σκλήρυνση των μοντέλων παραγωγής, η κρίση πολιτικών θεσμών, η κοινωνική αστάθεια, το δόγμα της ωμής καταστολής, είναι κομμάτια του επιβαλλόμενου νεοφιλελευθερισμού που αναδύεται με ολοκληρωτικό πρόσωπο. Τα ιδεοληγήματα της νομιμότητας και της πειθαρχίας στις διαταγές της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας ανάγονται στις ύψιστες κοινωνικές αρετές. Την ίδια στιγμή το κράτος συστρατευμένο με τα ΜΜΕ κάνει επίδειξη της ισχύος του, προσπαθώντας να εμφυσήσει την αίσθηση αδυναμίας στους αγωνιζόμενους και τους αλληλέγγυους στον αγώνα τους. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι οι 7 από τους 11 συλληφθέντες της Πανδώρας διατηρούσαν φιλικές και συντροφικές σχέσεις με άλλους αναρχικούς πολιτικούς κρατούμενους τους οποίους επισκέπτονταν συχνά στη φυλακή.
Όμως, οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ως θύματα άλλης μιας «δολερής κρατικής σκευωρίας». Αποτελούν ενεργό μέρος ενός ανατρεπτικού κινήματος που συγκρούεται καθημερινά με κάθε μορφή εξουσίας, παλεύοντας για την ατομική και συλλογική απελευθέρωση. Και αυτό αποτελεί συνειδητή τους επιλογή. Όπως αναφέρει σε δήλωσή της η πολιτική κρατούμενη Monica Caballero, «το αντίτιμο σε αυτόν τον αγώνα για την αλλαγή του κόσμου είναι πολύ υψηλό και κανείς δεν είπε ότι θα είναι εύκολο αλλά, αναμφίβολα, αν μπορούσα να επιλέξω μια διαφορετική ζωή δεν θα την άλλαζα με τίποτα… Στον αγώνα ενάντια στην κυριαρχία τα κελιά και οι τοίχοι δεν μπορούν να φιμώσουν τις φωνές μας, όσο οι σύντροφοί μας τις ακούνε και δεν τις αφήνουν να μετασχηματιστούν απλά σε ηχώ».
Γι’ αυτό και το ισπανικό κράτος 3 μήνες μετά την Πανδώρα εξαπολύει μια νέα κατασταλτική επιχείρηση, αυτή τη φορά με το όνομα Piñata. Στις 30 Μαρτίου η αστυνομία εισβάλλει στην κατάληψη CSOA La Redonda στη Γρανάδα, στο κοινωνικό κέντρο El Centro Social (re)Okupado La Quimera στη Μαδρίτη και πάνω από 20 σπίτια αντιεξουσιαστών σε Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Γρανάδα και Παλένσια. 5 άτομα προφυλακίζονται με βαριές κατηγορίες τρομοκρατίας [συγκεκριμένα ένταξη στην τρομοκρατική οργάνωση “GAC” (Coordinated Anarchist Groups), κατηγορία την οποία αρνούνται], δεκάδες αφήνονται με περιοριστικούς όρους, ενώ άλλοι 4 συλλαμβάνονται στις πορείες αλληλεγγύης που πραγματοποιήθηκαν τις επόμενες ημέρες.
Η αλληλεγγύης μας στους συντρόφους στην Ισπανία είναι δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη. Στον τρόπο σκέψης μας δεν χωράνε πλαστοί εθνικοί διαχωρισμοί. Όσο η κυριαρχία στην Ισπανία, στην Ελλάδα και παντού εκκενώνει και σφραγίζει τους ζωτικούς χώρους των εξεγερμένων στις γειτονιές μας, εμείς τους υπερασπιζόμαστε και τους πολλαπλασιάζουμε. Όσο η κυριαρχία μάς χαρίζει τα εργαλεία του φόβου, του κανιβαλισμού, της παθητικότητας και της «ελπίδας», εμείς ενισχύουμε τα οριζόντια, απελευθερωτικά χαρακτηριστικά της αντίστασης και της αυτοοργάνωσης. Όσο και αν ζητούν από εμάς την αποδοχή και τη συναίνεση, εμείς θα συνεχίζουμε να χτίζουμε αδιαμεσολάβητες συντροφικές σχέσεις αλληλεγγύης και ισότητας για έναν κόσμο ελευθερίας.